Als het buiten donker is, de lichtjes in de kerstboom elke avond aangaan en je naar bed gaat met de geur van uitgeblazen kaarsjes, dan is één ding zeker: we gaan met z’n allen terugblikken op het afgelopen jaar.
Ook dit blog is daarop geen uitzondering. Voor de vierde maal op dit blog, sta ik stil bij de beste films van afgelopen jaar.
Dit jaar doe ik dat noodgedwongen wel ietsje korter dan andere jaren, waarin deze eindejaarslijsten langzamerhand uitgroeiden tot de lengte van een gemiddeld boekhoofdstuk.
Omdat ik op dit moment druk bezig ben met de afrondende fase van mijn eerste boek, Robots, aliens en popcorn, dat in april 2015 bij uitgeverij Atlas Contact verschijnt, paste het schrijven van een heel bonushoofdstuk aan tekst niet in de planning.
Het resultaat is dat ik alle eervolle vermeldingen, trends en andere analyses van het afgelopen jaar oversla en meteen doorstoom naar de lijst zelf – sowieso het leukste gedeelte, natuurlijk.
Voordat dat zover is, wel nog even de standaard disclaimer. Hoewel ik dit jaar wederom ruim 50 bioscoopfilms zag, heb ik er helaas ook weer voldoende gemist. Bovenaan die lijst staat Boyhood, die dit jaar tot nu toe vrijwel elk eindejaarslijstje aanvoert – behalve deze, dus. Maar ook de volgende kwaliteitsfilms zul je in onderstaande lijst niet tegenkomen: Only Lovers Left Alive, The Wind Rises, Winter Sleep, Locke, Pride, Under the Skin, Leviathan, St. Vincent, Nightcrawler, Joe, Boyhood en Ida. Ik zag ze allemaal (nog) niet. Dat er desondanks voldoende moois overbleef voor een uitmuntende top 20, geeft wel aan hoe goed filmjaar 2014 eigenlijk was.
Dus – tromgeroffel – hier zijn ze weer: de twintig allerbeste films van 2014. Natuurlijk zijn ze weer gerangschikt van plek 20 naar plek 1, om de spanning er een beetje in te houden. Alvast veel leesplezier en, mocht je er nog een paar gemist hebben, vooral ook alvast heel veel kijkplezier!
20. X-Men Days of Future Past
Het vervolg op X-Men: First Class is een heerlijk actiespektakel, met goede acteurs en een meeslepend tijdreisplot. X-Men: Days of Future Past toont in dat comicverfilmingen nog altijd meer dan genoeg bestaansrecht hebben en dat het rijke bronmateriaal nog steeds fijne films kan voortbrengen.
19. White Bird in a Blizzard
Deze visueel aantrekkelijke film drijft vooral op de acteerprestaties van twee actrices: Shailene Woodley, als de jonge Kat en Eva Green in een heerlijk over-the-top rol als haar moeder. Dit mengsel tussen moordmysterie, coming-of-age-drama en tienerkomedie is een beetje vreemd, maar absoluut de moeite waard.
18. Blue Ruin
Langzaam, sfeervol en vooral heel erg spannend. Dat is Blue Ruin van schrijver/regisseur Jeremy Saulnier. De fantastische hoofdrol van de relatief onbekende Macon Blair zorgt er bovendien voor dat Blue Ruin uitstijgt boven de gemiddelde wraakthriller en met recht één van de beste films van het jaar is.
17. Dawn of the Planet of the Apes
De vorige film in deze jongste reboot van de Planet of the Apes-franchise was al bijzonder goed. Die meer menselijke lijn – verrassend voor een film vol apen – trekt Dawn of the Planet of the Apes door. Het resulteert in een epische blockbuster geschikt om een volle bak popcorn bij weg te stouwen, die tegelijkertijd de kleinere momenten niet schuwt. Vermaak van de bovenste plank!
16. Gone Girl
Hoe zit het nu eigenlijk allemaal in elkaar? Dat is de vraag die de kijker in deze ultieme whodunnit van topregisseur David Fincher op het puntje van zijn stoel zal houden. Met een fantastische rol van Rosamund Pike en een de meest verontrustende bedscène van het jaar, is Gone Girl het type topthriller waarvan er tegenwoordig nog maar te weinig verschijnen.
15. 12 years a slave
De aanzwellende violen liggen continu op de loer, maar dat is eigenlijk het enige dat aan te merken valt op 12 years a slave. Want hoewel deze winnaar van de Oscar voor beste film wel erg in lijn ligt met andere Hollywoodepossen die het beeldje in de wacht sleepten, valt op de kwaliteit weinig af te dingen. Een ontroerend verhaal, sterke regie van Ridley Scott en een bijzonder fijne hoofdrol van Chiwetel Ejiofor, die als geen andere acteur in Hollywood zo mooi ‘nobel en fijnzinnig’ kan spelen, zorgen ervoor dat dat beeldje dik verdiend was.
14. Kill Your Darlings
Een beklemmende film over liefde, lust, obsessie, moord en kunst, en de manier waarop die grootheden in elkaar overgaan. De werelden van de schrijvers en dichters Allen Ginsberg, Jack Kerouac and William Burroughs raken op ongezonde wijze met elkaar vervlochten en dat levert een film op die van begin tot eind weet te boeien en verontrusten. Met een uitmuntende Dane DeHaan en Daniel Radcliffe zoals je hem, eh, nog nooit hebt gezien (of je daar nu op zat te wachten of niet).
13. The Grand Budapest Hotel
De eigenzinnige stijl van Wes Anderson levert toch elke keer weer films op die de moeite meer dan waard zijn. Daarop is The Grand Budapest Hotel opnieuw geen uitzondering. Met heerlijke rollen, sfeervolle beelden en bizarre gebeurtenissen, weet Anderson weer een juweeltje af te leveren. Kijken!
12. The Keeper of Lost Causes
Hoe komt het toch dat ze in Scandinavië zoveel beter lijken in het maken van goede thrillers dan elders? The Keeper of Lost Causes is er weer zo eentje – een ijzig beklemmende film vol toprollen en tergend spannende scènes. Een bescheiden meesterwerkje dat het verdient om door zoveel mogelijk mensen te worden gezien.
11. Chef
Als je na het zien van Chef niet 1) blij bent en 2) zin hebt om te eten, dan is er iets mis met je. Dit is de vrolijkste en smakelijkste film van het jaar, vol charmante personages en heerlijk eten. Deze kijk je met een kaasplankje en een goed glas wijn, of met een hete cubana en een lekker biertje, natuurlijk!
10. Nebraska
Deze nieuwe film van Alexander Payne (Sideways, The Descendants, About Schmidt) is een ingetogen meesterwerkje. Met dezelfde bitterzoete humor als in zijn vorige films, neemt Payne de kijker letterlijk mee op reis. Zoals wel vaker, is het ook in Nebraska niet de bestemming – of het plot – waar het om draait, maar wat daar omheen gebeurt. Een blik op vader-zoon-relaties, verlangen naar vroeger en hoe het moet zijn om langzaam je grip op de werkelijkheid te verliezen. Met een toprol van Bruce Dern!
09. A Most Wanted Man
Niet alleen de moeite van het kijken waard omdat je nog eens kunt zien wat een gemis het is dat Philip Seymour Hoffman ons dit jaar is ontvallen. Deze ingetogen spionagefilm van Anton Corbijn is spannend, meeslepend en kent geweldige acteerprestaties. Een film die klopt van de eerste tot de frustrerende laatste minuut.
08. Dallas Buyers Club
Dit was het jaar van Matthew McConaughey, die ook nog in twee andere films in deze toplijst speelde (de andere twee, Interstellar en The Wolf of Wall Street, kom je nog wat hoger tegen). Dallas Buyers Club is echter zíjn film. Het interessante onderwerp en integere script zorgen ervoor dat de topprestatie van McConaughey de ruimte krijgt die het verdient. Let bovendien op de rol van Jared Leto, die met volle overgave de drugsverslaafde transseksueel Rayon speelt. Beste bijrol van het jaar!
07. Her
Hoe zou het zijn wanneer je verliefd wordt op het besturingssysteem van je telefoon? Op die vraag, die vermoedelijk slechts weinigen gesteld hebben voor het zien van deze film, geeft Her het verrassend geloofwaardige antwoord. Met een toprol van Joaquin Phoenix en de aantrekkelijke stem van Scarlett Johansson is dit een van de verrassendste films van het jaar.
06. Guardians of the Galaxy
Zo moeten blockbusters zijn. Sympathiek, mooi om naar te kijken, humoristisch en meeslepend. De onbekende comic Guardians of the Galaxy ontpopte zich tot de meest genietbare popcornfilm van 2014. De succestrein van Marvel dendert dus onverminderd voort. Maar zolang dat films op blijft leveren als Guardians of the Galaxy hoor je mij niet klagen. Is dit de Star Wars voor een nieuwe generatie? Misschien wel, dat zal alleen de tijd leren. Feit is wel dat Guardians of the Galaxy een film is die ik iedereen van harte zou willen aanbevelen. Leuker werden ze dit jaar niet!
05. Whiplash
De eerste helft van Full Metal Jacket, maar dan met drumstokjes – zo zou je Whiplash het beste kunnen omschrijven. Een toprol van de jonge Miles Teller en de minst sympathieke versie van J.K. Simmons tot nog toe, combineren tot een energierijke muziekfilm waar je nog lang na de aftiteling over kunt filosoferen. Als je niet te druk bezig bent met ritmisch op de tafel timmeren, natuurlijk!
04. Interstellar
De film die vooraf werd bestempeld als wetenschappelijke must-see, bleek uiteindelijk om veel meer dan zijn fascinerende zwarte gaten en wormgaten de moeite waard. Interstellar is een duidelijke homage van sterregisseur Christopher Nolan aan het superieure 2001: A Space Odyssey, maar mag er zelf ook zijn. Prachtige beelden en grote ideeën maken dit de meest ambitieuze film van het jaar. Enige minpunt? Het new age-rige sausje dat Nolan over het verder wetenschappelijk uitmuntende plot goot.
03. Much Ado About Nothing
Regisseur Joss Whedon schoot in 12 dagen vakantie na het afronden van zijn blockbuster Avengers dit pareltje. Dat deed hij in zijn eigen huis en met een stel bevriende acteurs. Het levert meteen de beste verfilming van dit klassieke Shakespeare verhaal op. Ouderwetse dialogen over vrouwen krijgen met moderne dictie en sentimenten een extra ironische laag. Tegelijk weet Whedon de komedie uit het script ten volste uit te melken. Een heerlijke mengelmoes van genres die vandaag de dag nog net zo sterk is als deze vermoedelijk was in de tijd van Shakespeare.
02. Fruitvale Station
Wie niet geraakt wordt door deze mokerslag van een film, sommeer ik bij deze direct zijn bewijs van menselijkheid in te leveren. Fruitvale station is een fantastische film waar je nog lang na de aftiteling mee rond zult blijven lopen. Er bestaan wat vragen over hoe waarheidsgetrouw deze waargebeurde film is, maar laat dat je verder niet uit dit razend goed opgebouwde, meesterlijk geacteerde pareltje trekken. Maar plan daarna wel iets leuks, om de zinnen te verzetten.
01. The Wolf of Wall Street
Na deze film hink je als kijker op twee gedachten. Aan de ene kant wil je ook heel veel geld verdienen, drugs gebruiken en met dwergen werpen. Maar aan de andere kant denk je ook: ‘wat erg eigenlijk allemaal’. Deze film van Martin Scorsese bedient bewust beide gedachten, door de bizarre gedragingen af en toe te laten botsen met elementen van het echte leven, zoals kinderen, bijvoorbeeld. The Wolf of Wall Street heeft een blik topacteurs in goede rollen, een verhaal dat iedereen zal aanspreken en was in 2014 al de best bezochte film in de Nederlandse bioscopen. Het komt niet vaak voor, maar het lijkt erop alsof we eindelijk weer een moderne klassieker te pakken hebben. The Wolf of Wall Street zal de komende jaren nog vele kijkers blijven trekken, op netflix, blu-ray of gewoon ouderwets tussen de reclameblokken door op televisie. En dat is meer dan terecht.
Dat waren ze, de beste films van 2014. Voor nog meer eindejaarslijstplezier, verwijs ik je door naar de vorige jaren!