Voor de tweede maal draait op het Leids Film Festival een aantal toffe films met een wetenschappelijk interessante draai. Deze films zijn van 25 t/m 28 oktober op het Science & Cinema-programma te zien in het Leidse wetenschapsmuseum Boerhaave.

In Boerhaave komen eind deze maand wetenschap en film dichter bij elkaar – een praktijk die de lezer van Scinetific niet vreemd in de oren zal klinken. Op dezelfde manier die je van deze site gewend bent, zoekt het Science & Cinema-programma een mooie wetenschappelijke invalshoek bij lekkere films.

Hieronder staat het complete programma op een rij. Kom je ook buurten in Leiden?

Donderdag 25 oktober, 17:45: Contact, met inleiding door astronoom Ignas Snellen (Universiteit Leiden)

Hoe zal het gaan wanneer buitenaardse wezens contact met ons willen opnemen? Daarover gaat Contact van regisseur Robert Zemeckis (Back to the Future, Forrest Gump). Astronoom Eleanor Arroway (gespeeld door Jodie Foster) besteedt haar tijd aan het zoeken naar signalen van buitenaards leven – een bezigheid waarvoor ze door haar serieuzere vakgenoten met de nek wordt aangekeken. Dat verandert echter wanneer haar zoektocht succes blijkt te hebben en Arroway een set instructies ontvangt voor het bouwen van een mysterieuze machine… Vragen over wetenschap, het geloof in God en de ontdekkingsdrang van de mensheid staan centraal in deze mooie sciencefictionfilm.

Voorafgaand aan de film zal sterrenkundige Ignas Snellen (Universiteit Leiden) vertellen over de echte zoektocht naar buitenaards leven. Astronomen maken al jaren jacht op planeten buiten ons eigen zonnestelsel. Deze zogeheten exoplaneten zijn, als de omstandigheden een beetje meewerken, de meest waarschijnlijke vindplaats van buitenaards leven – hoewel een evenbeeld van onze eigen Aarde nog altijd niet gevonden is. In zijn inleiding zal professioneel planetenjager Snellen de bezoeker trakteren op een kijkje achter de schermen van zijn werk.

Bestel hier kaarten voor Contact

Donderdag 25 oktober, 20:45 Invasion of the Body Snatchers, met inleiding door wetenschapsjournalist George van Hal (NWT Magazine)

Een dokter in een Amerikaans dorpje ontdekt dat zijn dorpsgenoten één voor één veranderen in emotieloze dubbelgangers. Hij besluit op onderzoek uit te gaan en ontdekt al snel dat er een sinister buitenaards plan schuilt achter de vreemde gebeurtenissen in zijn woonplaats.

Invasion of the Body Snatchers is één van de klassiekers uit het griezelige sciencefictiongenre. Het is niet alleen een heerlijke film om te bekijken, maar ook de ideale rolprent om duidelijk te maken dat sciencefictionfilms eigenlijk vrijwel nooit een serieuze hypothese geven van hoe buitenaards leven er daadwerkelijk uit zal zien. In een inleiding op de film vertelt wetenschapsjournalist George van Hal (NWT Magazine) dat buitenaards leven in Hollywoodfilms eigenlijk altijd een culturele afspiegeling vormt van onze dromen en angsten. Als gelegenheids-‘Hollywoodbioloog’ zal hij proberen de verschillende soorten buitenaards leven in films te determineren.

Bestel hier kaarten voor Invasion of the Body Snatchers

Vrijdag 26 oktober, 17:45 Troll Hunter, inleiding door wetenschapsjournalist Maarten Keulemans (de Volkskrant)

Een groep studenten onderzoekt wat in eerste instantie lijkt op een serie moorden door beren. Ze komen er echter al snel achter dat er veel vreemdere en mysterieuze dingen aan de hand zijn. Wanneer ze bovendien een jager beginnen te volgen die jacht maakt op de ‘beren’, ontdekken ze dat hij niets minder is dan een heuse trollenjager.

De Noorse film Troll Hunter nestelt zich in een interessante traditie. Trollen zijn net als Bigfoot en het monster van Loch Ness opmerkelijke wezens waarvan sommigen zelfs denken dat ze echt bestaan. Sterker nog: zelfs serieuze wetenschappers doen onderzoek naar dit soort bizarre dieren. In een inleiding op de film duikt wetenschapsjournalist Maarten Keulemans (de Volkskrant) de wereld van deze vreemde wezens in. Waarom denken mensen eigenlijk dat dit soort beesten bestaan? Zullen we hun DNA ooit ergens in een reageerbuisje kunnen analyseren?

We vroegen het alvast aan Maarten Keulemans:

We gaan Troll Hunter op jouw eigen verzoek vertonen. Waarom zouden onze bezoekers deze film moeten bekijken?

“Soms heb je van die films waar je zo enthousiast over bent dat je ze het liefste aan iedereen zou willen laten zien. En Troll Hunter is echt zo’n film. Zelden zo’n originele film gezien.”

Zo’n film is wel een opmerkelijke keus voor een ‘Science & Cinema’ programma… trollen bestaan toch helemaal niet?

“Eh, nee. Maar het grappige is dat niet-bestaande dieren een belangrijk onderwerp zijn in de wetenschap. Ze duiken bijvoorbeeld voortdurend op in allerlei schattingen over hoeveel diersoorten er op aarde zijn. En eerlijk is eerlijk, er worden ook voortdurend nieuwe soorten ontdekt waarvan je denkt: hoe hebben ze die nou al die tijd over het hoofd kunnen zien?”

Je wilt ons iets gaan vertellen over cryptozoölogie… wat is dat eigenlijk?

“De cryptozoölogie is een nogal aparte tak van sport: het onderzoek van grote, raadselachtige dieren zoals de yeti en het monster van Loch Ness. Toch heeft ook dat een interessante wetenschappelijke kant. Want waarom zien we eigenlijk voortdurend beesten die niet bestaan? Daarover wil ik ook wat vertellen.”

Moeten we straks serieus op zoek naar Bigfoot en de Yeti?

“Daar zijn wetenschappers al serieus naar op zoek! De Britse hoogleraar genetica Bryan Sykes is momenteel alle haar- en weefselmonsters die worden toegeschreven aan de bigfoot en de yeti genetisch aan het onderzoeken. Maar laten we er niet teveel van verwachten. Een paar jaar geleden zagen meerdere mensen de tweebenige aapmens sasquatch langslopen, ze wisten het heel zeker. Totdat ze de haren die aan een struikje waren blijven hangen genetisch lieten onderzoeken: het bleek een bison te zijn.”

Bestel hier kaarten voor Troll Hunter

Vrijdag 26 oktober, 20:30 Minority Report, inleiding door filosofe Maureen Sie (Universiteit Leiden/Erasmus Universiteit Rotterdam)

Bestaat er zoiets als de vrije wil? Je zou het niet zeggen als je de sciencefictionfilm Minority Report van Steven Spielberg bekijkt. Daarin worden moordenaars opgepakt nog voordat ze hun moorden hebben gepleegd – iets dat stevig impliceert dat de toekomst al lang en breed vast staat. Wanneer één van de agenten (gespeeld door Tom Cruise) van de politieafdeling die deze moordenaars oppakt ook beschuldigd wordt van een toekomstige moord, begint hij een lange strijd tegen de op voorhand onvermijdelijk lijkende toekomst.

Om deze mooie film van regisseur Steven Spielberg extra in het zonnetje te zetten, wordt de vertoning voorafgegaan door een inleiding van filosofe Maureen Sie (Universiteit Leiden/Erasmus Universiteit Rotterdam). Zij zal dieper ingaan op de vraag of de vrije wil wel bestaat, of slechts een illusie is die mensen zichzelf opleggen.

Bestel hier kaarten voor Minority Report

Zaterdag 27 oktober, 18:00 Moneyball, inleiding door voetbalstatisticus Kees Verver (voetbalclub AZ)

Hoe trek je een honkbalteam met weinig budget, een grote losing streak en een vastgeroeste aanpak uit het slop? Het antwoord: haal er een wiskundige bij! Dat is wat er gebeurt in Moneyball, de verfilming van het gelijknamige boek van honkbalstatisticus Micheal Lewis. In dit waargebeurde verhaal gaat Lewis (gespeeld door Jonah Hill) samen met trainer Billy Beane (Brad Pitt) tegen de gevestigde honkbalorde in. Puur op basis van de belofte van hun statistieken, stellen zij een samengeraapte groep afgeschreven spelers samen om hen langzaam te kneden tot goed preseterend team.

Moneyball zou ook een voorbeeld kunnen zijn voor het relatief armlastige Nederlandse voetbal, dat de concurrentie met de rijke clubs uit grote voetballanden definitief lijkt te hebben verloren. Desondanks is de wereld van Moneyball in de Nederlandse eredivisie nog ver te zoeken. In een inleiding op de film gaat Kees Verver, video-analyticus en voetbalstatisticus bij voetbalclub AZ uitgebreid in op de vraag hoe we in Nederland met statistieken omgaan. Hoe lang duurt het nog voordat ook wij spelers gaan selecteren op basis van hun statistieken?

Bestel hier kaarten voor Moneyball

Zaterdag 27 oktober, 20:45 Recount, inleiding door wetenschapsjournalist Arnout Jaspers (NWT Magazine)

Het domineerde wekenlang de journaals en de voorpagina’s van kranten: de lange strijd na de Amerikaanse verkiezingen van 2000, tussen George W. Bush en Al Gore. De uitkomst is bekend. Na lang juridisch getouwtrek in Florida, won George W. Bush uiteindelijk het presidentschap, ondanks het feit dat Gore over het hele land meer stemmen had. Bovendien had Gore mogelijk zélfs Florida gewonnen – een vraag waar nooit meer een bevredigend antwoord op gekomen is.

In de film Recount zie je een uitgebreide reconstructie van wat er achter de schermen gebeurde in de Democratische en Republikeinse kampen. De film weet met heerlijke dialogen, uitstekende acteerprestaties (van onder andere Kevin Spacey) en haar bijna ongeloofwaardig kronkelende, waargebeurde plot moeiteloos te boeien.

Vooraf zal wetenschapsjournalist Arnout Jaspers (o.a. NWT Magazine en wiskundetijdschrift Pythagoras) dieper ingaan op de vraag hoe het nu zit met de wiskunde van verkiezingen. Hoe kon het dat Al Gore verloor, terwijl hij wel meer stemmen verzamelde? Het blijkt dat de gekozen verkiezingsformules meer invloed hebben op de uitslag dan uw eigen stem.

Bestel hier kaarten voor Recount

Zondag 28 oktober, 20:00 You don’t know Jack

Hij stond lange tijd bekend als ‘Dr. Death’: de Amerikaanse arts Jack Kevorkian (in de film gespeeld door Al Pacino), één van de grootste Amerikaanse voorvechters voor de legalisering van euthanasie. De film toont de strijd die Kevorkian leverde voor het recht om je eigen leven te beëndigen met behulp van een arts. Zijn strijd begint in de jaren negentig van de vorige eeuw, wanneer Kevorkian de wet van de Amerikaanse staat Michigan aan zijn laars lapt en toch helpt bij de zelfmoord van terminaal zieke patiënten. Het zorgt ervoor dat Kevorkian beschuldigd wordt en voor de rechter wordt gesleept. Al Pacino won voor zijn rol als Kevorkian in deze verfilming ondermeer een Emmy award en een Golden Globe.

Bestel hier kaarten voor You don’t know Jack

Tot slot heeft het Science & Cinema-programma ook twee onderdelen speciaal voor kinderen. Ook tijdens deze voorstellingen komen wetenschap en film dichter bij elkaar. Deze kinderfilms zullen overigens niet in wetenschapsmuseum Boerhaave vertoond worden. Het kinderprogramma is:

Zondag 28 oktober, 12:30 E.T. – The Extra Terrestrial, met vraag en antwoord-sessie met astronaut André Kuipers

De tienjarige Elliott woont samen met zijn moeder, broer en zusje in een bosrijke buitenwijk van Los Angeles. Op een dag ontdekt hij in de tuin een buitenaards wezentje. Elliott en het wezentje schrikken zich eerst te pletter, maar sluiten dan vriendschap. Elliott noemt het wezentje E.T. en verbergt het in een kast op zijn kamer. E.T. raakt al snel vertrouwd met het aardse leven, maar toch heeft hij heimwee naar zijn planeet. Ondertussen begint de aardse atmosfeer zijn gezondheid aan te tasten en ook Elliott voelt zich niet lekker. Want hun band is inmiddels zo hecht geworden dat ze dezelfde gevoelens ervaren. Samen proberen ze E.T. terug naar huis te krijgen, voordat een groep wetenschappers hem te pakken krijgt.

Na afloop van de film is er de mogelijkheid voor kinderen om astronaut André Kuipers te ondervragen over zijn verblijf in de ruimte. Deze film wordt vertoond in de Trianonbioscoop in Leiden.

Bestel hier kaarten voor E.T. – The Extra Terrestrial

Zondag 28 oktober, 15:30 Wall-E

Het is het jaar 2815. Terwijl de mensheid de planeet Aarde vanwege overbevuiling heeft moeten verlaten, is het kleine robotje WALL-E in zijn eentje nog steeds bezig met het schoonmaken van de verlaten planeet. Deze film wordt tijdens een speciale middagvoorstelling vertoond op de Leidse Sterrewacht.

Bestel hier kaarten voor Wall-E

Het Science & Cinema-programma is geprogrammeerd door de auteur van dit blog (George van Hal), in samenwerking met het Leids Film Festival, NWT Magazine, museum Boerhaave en de wetenschapsdag van de Universiteit Leiden.